Woonruimte is schaars. Makelaars en andere bemiddelingsbureaus hebben zich op de markt gestort en proberen van oudsher te verdienen aan het bemiddelen tussen verhuurder en huurder. Daarbij moeten ze zich echter aan een strenge regel houden: geen ‘twee heren dienen’. Dat wil zeggen: niet optreden als opdrachtnemer voor zowel de verhuurder als de huurder.
Veel bemiddelaars vragen een fors bedrag aan bemiddelingskosten aan huurders (van 1 maandhuur bijvoorbeeld)). Dit terwijl de bemiddelaar eigenlijk door de verhuurder is ingeschakeld om een huurder te vinden voor de woning. Een huurder vindt vervolgens die woning die hij zou willen huren op een website en kan die woning alleen maar huren via contact met de bemiddelaar. Vervolgens brengt die bemiddelaar eenmalig kosten in rekening bij de aspirant huurder. Dan treedt de bemiddelaar op namens twee partijen, zowel voor de verhuurder als voor de huurder. In dat geval heeft de wetgever het verboden dat de (consument) huurder van woonruimte bemiddelingskosten verschuldigd is. Uitgangspunt is dan dat de bemiddelaar de kosten voor zijn werkzaamheden bij de verhuurder in rekening kan brengen.
Nadat de Hoge Raad de mogelijkheid om bemiddelingskosten te rekenen ingeval van particuliere huur van woonruimte had beperkt bij arrest van 16 oktober 2015 zijn er veel uitspraken van rechters verschenen waarin de huurder in het gelijk werd gesteld bij de terugvordering van de door hem betaalde bemiddelingskosten.
Bij het Hof Den Haag speelde een ietwat andere situatie. Woonstad wilde een sloopwoning tijdelijk verhuren. Voor die woning was een Leegstandswetvergunning verleend. Via Alvast (een bemiddelaar/leegstandsbeheerder) kwam een huurovereenkomst tussen Woonstad en de huurder tot stand. Alvast sloot daarnaast een aparte ‘overeenkomst tot bemiddeling en dienstverlening’ met de huurder voor € 80,- per maand voor zolang als de gesloten huurovereenkomst duurt. Het gerechtshof bevestigt de uitspraak van de kantonrechter, en stelt onder andere vast dat er geen sprake is van andere diensten dan bemiddeling. De berekende kosten zijn (dus) voor bemiddeling en dat betekent dat er inderdaad sprake is van schending van het verbod om de huurder kosten in rekening te brengen.